SQL Server Kullanımı

SQL server sql sunucusu demektir. MSSQL (.mdf) veritabanlarını barındıran ve kullanıcıların erişimine sunan sunucu yazılımıdır. Bu veritabanlarına sunucuya erişim bilgisine sahip herkes istediği yerden ulaşabilir ve işlem yapabilir. 

Bir MSSQL veritabanı ile işlem yapabilmek için o sunucunun (sql server) adresine, kullanıcı adı ve parolaya ihtiyaç vardır. Bu bilgilere sahip olmadan o veritabanına ulaşamayız.

Web uygulamalarında sayfalarımızda veritabanı işlemlerini gerçekleştirebilmek için bahsettiğimiz bağlantı bilgilerini web.config dosyasında saklarız. (ConnectionString)

SQL server yazılımı veritabanını barındıran ve çalışmasını sağlayan yazılımdır. SQL server üzerindeki veritabanına ulaşmak, o veritabanını düzenlemek vb için başka bir program kullanırız: Sql Server Management Studio (SSMS)

Bilgisayarımıza hangisini kurmalıyız?

Eğer veritabanı dosyasını kendi bilgisayarımızda barındırmayacaksak, uzak sunucudaki bir veritabanına bağlanarak işlem yapacaksak SQL server yazılımını bilgisayarımıza kurmamıza gerek yok. Sql Server Management Studio kurarak istediğimiz veritabanı sunucularına bağlanabilir ve işlem yapabiliriz.

Şayet kendi bilgisayarımızda da veritabanı barındıracak isek o zaman Sql Server yazılımını kurmamız gerekir. 

Sql Server yazılımının Express ve Developer isimli ücretsiz versiyonları bulunmaktadır.

Bilgisayarımıza Sql Server Kurulumu

www.microsoft.com/tr-tr/sql-server/sql-server-downloads adresinden Sql Server yazılımının ücretsiz (Express) versiyonunu indirerek kurabiliriz.

Sql Server yazılımı, veritabanı dosyalarımızı barındırmak için gereken Sql sunucu yazılımıdır. Sql sunucularına bağlanarak veritabanlarını görebilmek ve düzenleyebilmek için Sql Management Studio programına ihtiyacımız var. Onu da yine Microsoft'un sitesinden indirebiliriz.

Sql Server Management Studio programının şu anki en son versiyon için tıklayabilirsiniz.

Yerel Bilgisayarda Sql Server Hizmetini Başlatma ve Durdurma

Gerekli programları kurduktan sonra Sql Server yazılımı çalışmaya başlayacaktır.

Eğer Sql Server programını sürekli kullanmıyorsak, bilgisayarı yavaşlatmaması amacıyla devre dışı bırakıp, kullanacağımız zamanlarda çalıştırabiliriz.

Bunu için Bilgisayarım simgesine sağ tıklayıp Yönet diyoruz. Açılan pencerede "Hizmetler ve Uygulamalar" menüsünden "Sql Server Configuration Manager" simgesine, ardından onun altındaki "Sql Server Services" simgesine tıklıyoruz. 

Sağ tarafta "Sql Server" simgesine sağ tıklıyoruz ve Özellikler komutuna tıklıyoruz. Açılan pencerenin Services sekmesindeki Start Mode özelliğini "disabled" veya "manuel" yaparak otomatik çalışmasını engellemiş oluyoruz. Tamam diyerek pencereyi kapatıyoruz.

Hizmeti tekrar çalıştırmak istediğimizde yine buraya gelmemiz gerekecektir. Daha önce disabled yaptıysak, önce manuele veya otomatiğe almalıyız. Ardından hizmete sağ tıklayarak "Start" komutunu verdiğimizde hizmet çalışmaya başlayacaktır.

Bu anlattıklarımız zorunlu değildir. Programı kurduğumuzda bilgisayarımızın performansında bir değişiklik olmadıysa, hizmetin sürekli çalışmasında bir sakınca yoktur.

Yine de bu yöntemi bilmenizde fayda var çünkü günün birinde kullandığınız bilgisayarda Sql Server hizmeti durdurulmuş olabilir, bu durumda Management Studio hata verecektir ve öncelikle hizmeti başlatmanız gerekecektir.

Sql Server Management Studio Kullanımı

Bu program Sql Sunucularına bağlanmak, oradaki veritabanlarında işlemler yapabilmek için gereklidir. Hem yerel bilgisayarımızdaki Sql sunucusuna, hem de uzaktaki Sql Sunucusuna bağlanmak için bu programı kullanırız.

Başlat menüsünden programı çalıştırdığımızda karşımıza Connect to Server ekranı çıkacak:

Burada Server Name kısmına, bağlanmak istediğimiz Sql Sunucusunun adresi ve adı yazılmalıdır.

Biz yerel bilgisayardaki Sql Sunucusuna bağlanacağımız için buraya önce bilgisayar adı ve Sql Sunucusunun adını ( / ifadesi ile ayırarak) yazacağız. Sql Sunucusunun adı programı kurarken belirlenmektedir.

Çok büyük ihtimalle bu bilgiler buraya otomatik yazılacaktır. Ancak sonradan bilgisayar adını değiştirdiysek veya başka bir sebeple bağlantı hatası alırsak, burayı değişen bilgilere göre tekrar düzenlemeliyiz.

Authentication kısmındaki başlıca iki seçeneği açıklayalım:

Windows Authentication: İşletim sistemimizde oturum açan herhangi biri bu sunucuya bağlanır. Sql Server programını kurarken varsayılan ayar budur. Değiştirmediysek bu seçimle devam edeceğiz.

Sql Server Authentication: Sunucuya bağlanmak için kullanıcı adı ve parola gerekiyorsa bu yöntemi seçmemiz gerekmektedir. Uzak sunuculardaki veritabanlarımıza bağlanabilmek için bu yöntem kullanılır.

Yani biz yerel sql sunucumuza bağlanacağımız için buradan Windows Authentication yöntemini seçeceğiz.

Son olarak Connect butonuna tıklıyoruz. Girdiğimiz bilgiler doğru ise bilgisayarımızdaki Sql Sunucusuna bağlanılacaktır.

Not: Connect to Server penceresi gelmezse yukarıda ok ile gösterilen simgeye tıklayarak açabilirsiniz.

Sql Server Yeni Veritabanı Oluşturma

Sql Sunucusundaki nesneleri görmek için sol taraftaki Object Explorer paneli kullanılır. Buradaki Databases simgesine çift tıkladığımızda, bağlı olduğumuz sunucuda yer alan veritabanları listelenecektir.

Hangi veritabanı ile çalışacaksak o veritabanının ismine çift tıklayabiliriz.

Eğer yeni bir veritabanı oluşturacak isek, Databases simgesine sağ tıklayıp, resimdeki gibi New Database komutu vermeliyiz.

Gelen pencerede Database Name kısmına veritabanımızın ismini yazarak Ok butonuna tıklamamız yeterli.

Oluşturduğumuz veritabanı sol tarafta görünecektir. İsmine çift tıkladığımızda genişleyecektir.

Sıra geldi Tables kategorisi altında tablolarımızı oluşturmaya.

Sql Server Yeni Tablo Oluşturma

Veritabanımızın altındaki Tables simgesine sağ tıklayarak "Table..." komutu veriyoruz.

Design penceresi açılacak ve burada tabloda bulunacak alanları, veri türlerini, birincil anahtar vb ayarları yapacağız.

Sql veri türlerini sonraki dersimizde anlatacağız.

Gerekli işlemleri yaptıktan sonra Kaydet komutuna tıklayacağız ve tabloya bir isim vereceğiz. Böylece yeni tablomuz, bulunduğumuz veritabanına eklenmiş olacak.

Oluşturduğumuz tablo sol taraftaki Object Explorer panelinde ilk anda görünmeyebilir. Tables simgesine sağ tıklayıp Refresh komutu vererek listenin yenilenmesini sağlayabiliriz.

KONU İLE İLGİLİ ÖRNEKLER